Điều gì đang diễn ra?

Hệ số giá trên lợi nhuận (PE) dự tính của cổ phiếu toàn cầu đang chạm đáy thấp nhất trong 5 năm qua ở mức 13,3. Theo chỉ số World Index của FactSet, tại thời điểm đầu năm 2018, PE của hàng trăm ngàn cổ phiếu được niêm yết trên toàn thế giới đạt 16.

PE là hệ số được giới phân tích và đầu tư ưa chuộng trong định giá doanh nghiệp.

Định giá của vài mã cổ phiếu blue-chip thấp kỷ lục trong những năm gần đây. Chẳng hạn, ở quý này, Honda Motor của Nhật bản và IBM của Mỹ đều có PE rớt xuống mức thấp nhất trong 10 năm qua.

Xu hướng đi xuống của thị trường còn được thể hiện rõ nét hơn qua hệ số giá trên dòng tiền tự do (PCF). Hệ số này đo lường thu nhập còn lại của một doanh nghiệp sau khi trừ đi chi phí vận hành và chi phí vốn. Xét theo chỉ số này, giá cổ phiếu đang ở mức thấp nhất kể từ đầu năm 2012, khi cuộc khủng hoảng nợ chính phủ trong khu vực đồng euro vẫn đang diễn ra hết sức khốc liệt.

Dù PE tại thị trường Mỹ cũng có giảm, song cú trượt giá thảm hại nhất lại xảy đến với thị trường châu Âu và Trung Quốc.

Điều này thể hiện một thực tế rằng, bất chấp những biến động trong thị trường chứng khoán trong năm nay, thị trường vẫn kiên định với kỳ vọng về tăng trưởng lợi nhuận. Dự kiến EPS của các doanh nghiệp trong chỉ số World Index của FactSet sẽ tăng khoảng 15,9% trong 12 tháng tiếp theo.

Đầu năm nay, EPS của những công ty này vẫn trên 25%. EPS trung bình trong 5 năm qua đạt 5,8%.

Ý nghĩa của các con số

Không thể xét giá trị định giá của cổ phiếu như một thể đơn lẻ. Lợi suất trái phiếu tăng đồng nghĩa với việc cổ phiếu có thể rẻ hơn. Giờ đây, nhà đầu tư có thể dễ dàng tiếp cận với trái phiếu chính phủ với độ an toàn cao và lợi nhuận lớn với rủi ro bằng 0. Trong mắt các nhà đầu tư bảo thủ, nhìn chung cổ phiếu trở thành một món đầu tư kém hấp dẫn hơn.

Bức tượng mang tên Fearless Girl tại vị trí mới ở mặt tiền trụ sở Sàn Giao dịch Chứng khoán New York. Ảnh chụp ngày 11/12/2018.
Nguồn: MARK LENNIHAN/ASSOCIATED PRESS

Trong đợt bán tháo gần đây, nhiều chuyên gia quản lý tài sản vẫn giữ tâm trạng phấn chấn về cơ hội mua được cổ phiếu giá hời, song đợt giảm điểm kéo dài sang Q4 2018 cho thấy tâm lý lạc quan này không quá phổ biến.

“Ở châu Á, phần lớn những cơ hội về cổ phiếu giá trị tới từ một số địa điểm nhất định. Một trong số đó là Trung Quốc” – trích lời Louis Lau, Giám đốc Đầu tư tại Brandes Investment Partners. Ông đã mua thêm cổ phiếu của các ngân hàng Trung Quốc và cho biết công ty kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ tiếp tục giảm thêm 5-10%, khắc sâu tâm trạng phấn khởi về một đợt định giá lại tại khu vực châu Á.

Tuy giá cổ phiếu tại những thị trường ngoài Mỹ có sụt giảm, song thực tế rằng cổ phiếu Mỹ đắt đỏ hơn so với các thị trường khác trên thế giới khiến một số nhà đầu tư bắt đầu cảnh giác.

Theo Nick Mustoe, một trong những Tổng Giám đốc Đầu tư của Invesco phát biểu: “Tôi lạc quan hơn về triển vọng sinh lời của các thị trường châu Âu, Anh và châu Á trong vài năm tới.”

Thu Trang - Theo WSJ