Bae Systems - Nhà thầu quốc phòng lớn nhất Châu Âu và dấu mốc lịch sử

Rất ít tập đoàn trên thế giới có khả năng sản xuất một loạt các thiết bị như súng, tên lửa, xe tăng tàng hình, máy bay chiến đấu, tàu sân bay và tàu ngầm hạt nhân như BAE Systems. Được xây dựng trên nền tảng công nghệ hàng không, thiết bị điện tử và cơ khí đẳng cấp từ các công ty tiền thân, BAE Systems đã trở thành một "gã khổng lồ" đáng kính trong ngành công nghiệp sản xuất vũ khí. Thậm chí có thời điểm, tập đoàn này đã vượt qua đối thủ mạnh mẽ như Lockheed Martin và trở thành công ty công nghiệp quốc phòng lớn nhất trên thế giới.

Mang trong mình “di sản” của 20 công ty hàng không vũ trụ hàng đầu

BAE Systems là công ty sản xuất máy bay, tên lửa, hệ thống điện tử hàng không đa quốc gia của nước Anh và các sản phẩm hàng không vũ trụ và quốc phòng khác. Công ty được thành lập vào ngày 30/11/ 1999 từ sự hợp nhất của British Aerospace PLC (BAe) với Marconi Electronic Systems, trước đây là một phần của General Electric Company PLC. BAe, trụ sở chính đặt tại London.

BAE Systems phát triển và chế tạo máy bay chiến đấu liên doanh với một số công ty hàng không vũ trụ châu Âu và Mỹ, và các phiên bản máy bay chiến đấu phản lực Harrier thẳng đứng/cất cánh và hạ cánh ngắn (V/STOL) được sản xuất với sự hợp tác của Công ty Boeing. Máy bay huấn luyện phản lực Hawk của hãng đã được cung cấp cho Không quân Hoàng gia Anh và được xuất khẩu rộng rãi. Hoạt động của các đơn vị kinh doanh phi hàng không vũ trụ của BAE Systems bao gồm phát triển và chế tạo tàu chiến mặt nước và tàu ngầm cho Hải quân Hoàng gia Anh và sản xuất nhiều loại hệ thống vũ khí và đạn dược. Năm 2000, công ty sử dụng khoảng 100.000 người trực tiếp và liên doanh và là nhà xuất khẩu lớn nhất tại Vương quốc Anh.

Thông qua công ty tiền thân BAe, BAE Systems mang di sản của khoảng 20 công ty hàng không vũ trụ Anh. Đầu năm 1960, British Aircraft Corporation (BAC) được thành lập thông qua việc hợp nhất Vickers-Armstrongs Ltd. với English Electric Company và Bristol Aeroplane Company; ngay sau đó BAC mua lại quyền kiểm soát trong Hunting Aircraft Ltd. Nguồn gốc của Vickers-Armstrongs nằm ở Vickers (Aviation) Ltd., được thành lập vào năm 1928 và Supermarine Aviation Works Ltd., được thành lập vào năm 1913. English Electric được thành lập vào năm 1918 thông qua sự hợp nhất của năm công ty, trong đó ba công ty có kinh nghiệm chế tạo máy bay vào đầu năm 1911. Bristol Aeroplane được thành lập vào năm 1910 với tên gọi British and Colonial Aeroplane Company.

Các cuộc chiến hiện đại thúc đẩy tiềm năng BAE System

BAE Systems, được hợp nhất từ 3 công ty quân sự lớn, là một tên tuổi xuất hiện rộng rãi trong các lĩnh vực công nghệ quân sự cao cấp. Công ty này chuyên sản xuất máy bay chiến đấu, máy bay dân dụng, máy bay không người lái, thiết bị điện tử quốc phòng công nghệ cao, hệ thống tàu ngầm, hệ thống tấn công và phòng thủ hạt nhân, và nhiều lĩnh vực khác.

Một trong những yếu tố góp phần vào sự mạnh mẽ ngày càng tăng của BAE Systems là do chiến tranh hiện đại ngày nay dựa nhiều vào do thám và tấn công trên không thay vì giao tranh trên mặt đất. Do đó, các thiết bị do thám hàng không trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, và đây là lý do tại sao BAE Systems đã nhận được nhiều đơn đặt hàng lớn từ đối tác cả trong và ngoài nước.

Một trong những công nghệ mới nhất của BAE Systems là khả năng "tàng hình" cho xe tăng. Thiết bị ngụy trang này sử dụng một lớp màng nano cực mỏng để che giấu toàn bộ vỏ và thân xe, ngăn chặn sự quan sát và phát hiện từ xa qua hệ thống radar của đối phương. Điều này giúp xe tăng hoạt động một cách ẩn danh và tăng hiệu quả trong tác chiến.

Từ năm 2000, chỉ sau một năm kể từ quá trình hợp nhất, BAE Systems đã trở thành tập đoàn hàng đầu thế giới và đứng ở vị trí thứ ba. Sau 12 năm, công ty đã vươn lên trong danh sách 10 tập đoàn hàng đầu về sản xuất vũ khí. Gần đây, BAE Systems đã đạt doanh số bán hàng lên tới 37,5 tỷ bảng Anh. Năm 2011, công ty đứng đầu danh sách 100 công ty sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới và xếp thứ 238 trong danh sách 500 doanh nghiệp mạnh nhất trên toàn cầu.

Theo ước tính, mỗi năm trên thế giới có hơn 1,5 nghìn tỷ USD được chi tiêu cho các hoạt động quân sự (tương đương khoảng 2,7% GDP toàn cầu). Các nhà thầu quân sự lớn nhất trên thế giới bán vũ khí và cung cấp dịch vụ quân sự với tổng doanh thu hàng năm trên 400 tỷ USD.

Những bản “hợp đồng” kỷ lục của BAE Systems

Vào ngày 24/12/2014, BAE Systems, tập đoàn công nghệ quốc phòng lớn nhất của Anh, đã thông báo rằng họ đã ký được một hợp đồng trị giá 1,2 tỷ USD để chế tạo xe bọc thép đa chức năng (AMPV) cho quân đội Mỹ. Mục tiêu của chương trình này là cung cấp cho quân đội Mỹ một hạm đội xe bọc thép di động với khả năng cơ động cao. Dự án AMPV dự kiến sẽ thay thế loại xe thiết giáp M113 đã trở nên lỗi thời trong quân đội Mỹ.

Cuối năm 2019, Bộ Quốc phòng Mỹ đã trao hợp đồng mới trị giá gần 2,7 tỷ USD cho hãng BAE Systems của Anh để sản xuất rocket điều khiển laser thế hệ mới (APKWS) cho hải quân nước này.  Đây là một trong những hợp đồng rocket APKWS lớn nhất giữa hai bên.

Vào tháng 10/2023, BAE Systems, một công ty vũ khí của Anh, đã ký một hợp đồng trị giá gần 4 tỷ bảng Anh (hơn 4,9 tỷ USD) với Bộ Quốc phòng Anh để xây dựng và đóng tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân theo khuôn khổ của Hiệp định đối tác tăng cường an ninh ba bên Mỹ - Anh - Úc (AUKUS). Hợp đồng này là một phần của dự án tàu ngầm hạt nhân trong thỏa thuận an ninh AUKUS, được công bố vào tháng 3.

Võ Vân Anh