Sự khác biệt giữa cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi

Những người có nhu cầu tham gia vào thị trường chứng khoán có thể dễ dàng đầu tư vào các công ty niêm yết thông qua việc mua cổ phiếu trên thị trường mở. Nhìn chung, cổ phiếu đem lại cho nhà đầu tư quyền sở hữu một phần cổ phần của công ty.

Trong nhiều năm, mô hình vốn hóa thị trường này đã là nguồn tài trợ giúp các công ty phát triển. Họ sử dụng tiền nhận được từ việc bán cổ phiếu để đầu tư cho sự tăng trưởng, trả nợ hoặc đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển. Mặc dù còn một số nguồn tài trợ khác như phát hành trái phiếu, cổ phiếu đem lại cho những người muốn đầu tư cơ hội kiếm được lợi nhuận.

Tuy nhiên, có nhiều hơn là chỉ một loại cổ phiếu. Ngoài loại thường được các nhà đầu tư mua bán là cổ phiếu phổ thông, còn có một loại khác là cổ phiếu ưu đãi. Mỗi loại này lại có thể được chia thành những loại nhỏ hơn.

Bài viết này sẽ nói đến sự khác biệt giữa cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi. Mỗi loại đều có ưu và nhược điểm riêng, cũng như có thể tốt cho những nhà đầu tư này hơn một số nhà đầu tư khác.

Cổ phiếu phổ thông so với cổ phiếu ưu đãi

Không phải mọi cổ phiếu được tạo ra giống nhau. Cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi là hai loại cổ phiếu thường được phát hành bởi các công ty niêm yết, và mỗi loại đều có những ưu và nhược điểm riêng. Ở đây, chúng ta sẽ xem xét từng loại cũng như điểm mạnh và điểm yếu của chúng.

Cổ phiếu phổ thông

Cổ phiếu phổ thông, đúng như cái tên, là loại cổ phiếu mà các nhà đầu tư thường xuyên mua nhất. Nó trao quyền sở hữu cho cổ đông và cho họ quyền biểu quyết các quyết định quan trọng, ví dụ như bầu hội đồng quản trị. Họ cũng có tiếng nói trong một số quyết sách hay nội dung quản lý nhất định. Mỗi cổ phiếu thường tương ứng với một phiếu bầu. So với cổ phiếu ưu đãi, giá trị của cổ phiếu phổ thông thường từ sự tăng trưởng giá cổ phiếu theo thời gian hơn là cổ tức.

Cổ phiếu phổ thông có tiềm năng tăng trưởng dài hạn cao hơn, nhưng cũng được ưu tiên thấp hơn về cổ tức và thứ tự hoàn trả trong trường hợp giải thể. Người cho vay, nhà cung cấp, chủ sở hữu trái phiếu và cổ đông ưu đãi đều được ưu tiên hoàn trả trước các cổ đông phổ thông. Cổ phiếu phổ thông cũng có nguy cơ mất giá về 0 cao hơn cổ phiếu ưu đãi.

Cổ phiếu phổ thông thường phù hợp hơn với những nhà đầu tư dài hạn.

Ưu điểm

• Có quyền biểu quyết
• Không giới hạn mức tăng giá cổ phiếu
• Thuế trên thặng dư vốn được hoãn lại cho đến khi bán cổ phiếu

Nhược điểm

• Biến động giá lớn hơn
• Có thể không nhận được cổ tức
• Cổ tức được trả cho cổ phiếu ưu đãi trước rồi mới đến cổ phiếu phổ thông
• Có mức độ ưu tiên hoàn trả thấp hơn cổ phiếu ưu đãi trong trường hợp doanh nghiệp giải thể

Cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu ưu đãi trả cho cổ đông một mức cổ tức xác định và được ưu đãi nhận cổ tức hơn cổ phiếu phổ thông. Mặc dù được gọi tên như vậy, cổ phiếu ưu đãi không phải luôn được nhiều nhà đầu tư ưa thích hơn (dù nó có những lợi ích riêng).

Về nhiều khía cạnh, cổ phiếu ưu đãi giống với một trái phiếu. Ví dụ, nguồn lợi nhuận chính của cổ phiếu ưu đãi thường là cổ tức. Chúng có khả năng cao trả lợi tức tốt hơn so với cổ phiếu phổ thông. Giống với trái phiếu, cổ phiếu ưu đãi hiệu quả hơn khi lãi suất giảm. Và cổ phiếu ưu đãi có mệnh giá, là giá trị của nó khi phát hành, và thường có thể được mua lại ở mức này khi đáo hạn.

Cổ phiếu ưu đãi cũng có thể được mua lại vào một ngày định trước. Cũng có khả năng giá mua lại cao hơn giá mà nhà đầu tư đã trả. Một vài loại cổ phiếu ưu đãi có một tính năng độc đáo là có thể được chuyển đổi thành một lượng cố định cổ phiếu phổ thông, nhưng không có chiều ngược lại. Loại cổ phiếu này được gọi là cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi.

Cổ phiếu ưu đãi dường như là khoản đầu tư tốt hơn cho các nhà đầu tư ngắn hạn, những người không thể nắm giữ cổ phiếu phổ thông đủ lâu để vượt qua mức giảm của giá cổ phiếu. Điều này là do cổ phiếu ưu đãi có xu hướng biến động ít hơn hẳn, cũng như có ít tiềm năng tăng trưởng dài hạn hơn so với cổ phiếu phổ thông.

Ưu điểm

• Nhận khoản cổ tức cố định, thường cao hơn cổ tức của cổ phiếu phổ thông
• Ít nguy cơ bị mất giá hơn
• Được ưu đãi hơn cổ phiếu phổ thông thường trong nhận hoàn trả khi giải thể, cũng như trong nhận cổ tức

Nhược điểm

• Tăng trưởng giá cổ phiếu nhìn chung bị hạn chế, tối đa bằng giá trị hoàn lại
• Thường không có quyền biểu quyết

Cách phân loại cổ phiếu

Trong phần lớn trường hợp, một công ty thường chỉ phát hành một loại cổ phiếu phổ thông. Tuy nhiên, có đôi khi các công ty có thể phát hành ra nhiều loại, thường được gọi là cổ phiếu loại A, loại B và loại C chẳng hạn.

Thông thường, cổ phiếu loại A được giao dịch công khai và có một quyền biểu quyết, giống với cổ phiếu phổ thông. Trong khi đó, cổ phiếu loại B có thể chỉ dành cho chủ sở hữu và giám đốc điều hành công ty. Chúng có thể chứa quyền biểu quyết tương ứng nhiều hơn một phiếu trên mỗi cổ phiếu. Còn cổ phiếu loại C thường khá giống với cổ phiếu loại A, nhưng không có quyền biểu quyết.

Cổ phiếu ưu đãi cũng có thể có nhiều loại khác nhau. Mỗi loại lại có những ưu đãi khác nhau về cổ tức và khoản hoàn trả khi giải thể. Nhưng những loại này vẫn ưu đãi hơn so với cổ phiếu phổ thông. Giống với trái phiếu, mỗi loạt cổ phiếu ưu đãi có mức cổ tức, ngày đáo hạn và các điều khoản khác riêng.

Kết luận

Nếu chỉ nhìn vào danh sách ưu nhược điểm của từng loại cổ phiếu, có vẻ như cổ phiếu ưu đãi tốt hơn. Tuy nhiên, mặc dù cổ phiếu ưu đãi được ưu đãi hơn về cổ tức và khoản hoàn trả nhận được khi giải thể, không có nghĩa là cổ phiếu ưu đãi tốt hơn.

Nhìn chung, cổ phiếu phổ thông có tiềm năng tăng trưởng dài hạn lớn hơn, cũng tức là cổ phiếu phổ thông phù hợp hơn với nhà đầu tư dài hạn. Vì vậy, loại nào là tốt hơn đối với bạn tùy thuộc vào hoàn cảnh của bạn.

Thủy Linh - Theo bankrate.com