Trái phiếu thảm họa là gì? Lợi ích và rủi ro của trái phiếu CAT

Dù không phải là sản phẩm nhận được nhiều sự chú ý trên thị trường chứng khoán, nhưng các mã trái phiếu thảm họa vẫn được đánh giá cao với khả năng đem lại lợi nhuận lớn. Vậy cụ thể trái phiếu thảm họa (CAT Bonds) là gì? Lợi ích và rủi ro khi đầu tư trái phiếu CAT là gì? Hãy cùng Investo tìm hiểu rõ hơn về loại trái phiếu này ở dưới đây nhé!

1. Trái phiếu thảm họa (CAT) là gì?

Trái phiếu thảm họa (Catastrophe Bond - CAT Bonds) là một ví dụ về chứng khoán bảo hiểm. Về cơ bản, ta có thể hiểu đây là một sản phẩm chứng khoán được tạo ra với mục đích chuyển một nhóm rủi ro cụ thể (thường là rủi ro có liên quan đến các thảm họa và thiên tai) từ tổ chức phát hành sang nhà đầu tư trên thị trường.

Khi đầu tư trái phiếu CAT Bonds, nhà đầu tư sẽ chấp nhận rủi ro thua lỗ trong trường hợp thảm họa xảy ra, để đổi lấy tỷ lệ hoàn vốn đầu tư và lãi suất hấp dẫn. Tuy nhiên, trong trường hợp thảm họa này xảy ra, nhà đầu tư sẽ mất đi một phần hoặc toàn bộ số tiền gốc mà đã dùng để đầu tư.

Trái phiếu CAT có thể hiểu là một loại chứng khoán bảo hiểm.

2. Đặc điểm của trái phiếu thảm hoạ

Dưới đây là một số đặc điểm mà bạn cần biết về trái phiếu thảm họa:

• CAT Bonds là một công cụ nợ có lãi suất cao được thiết kế và phát hành để huy động thêm tiền cho các công ty trong ngành bảo hiểm. Sản phẩm chứng khoán này được đặc biệt chú ý trong các trường hợp xảy ra thiên tai, thảm họa.
• Điều kiện thanh toán: Trái phiếu CAT được thiết kế để các công ty phát hành chỉ được nhận thanh toán khi các sự kiện cụ thể (liên quan đến thảm họa hoặc thiên tai) xảy ra.

• Trái phiếu thảm họa có lãi suất lớn: Lãi suất cổ tức khi nắm giữ cổ phiếu thảm họa thường cao hơn so với hầu hết các loại chứng khoán phổ thông khác. Nhà đầu tư trái phiếu CAT cũng sẽ nhận được lãi suất trong suốt thời hạn của nó.

• Nghĩa vụ của các bên tham gia giao dịch: Trong trường hợp thiên tai hoặc thảm họa thực sự xảy ra, các nhà phát hành trái phiếu sẽ được thanh toán và miễn trả lãi suất hoàn toàn. Còn, các nhà đầu tư sẽ mất đi một phần hoặc toàn bộ khoản đầu tư. Ngược lại, nếu thảm họa không xảy ra, nhà đầu tư sẽ được nhận lãi suất trong suốt thời hạn của trái phiếu. 

Tìm hiểu về các đặc điểm của trái phiếu Catastrophe Bond.

3. Ý nghĩa

Đối với công ty phát hành: Trái phiếu Catastrophe là một sản phẩm chứng khoán bảo hiểm quan trọng. Đặc biệt là trong các trường hợp có nguy cơ xảy ra thiên tai (hoặc đã xảy ra thiên tai), các khoản thanh toán trái phiếu CAT Bonds sẽ tạo điều kiện thuận lợi để công ty hồi phục sau khi phải chịu tổn thất từ thảm họa. Nhờ đó, tránh được nhiều rủi ro về tổn thất.

Bên cạnh đó, các mã trái phiếu CAT Bonds được phát hành đều sẽ có quy định về thời hạn cụ thể. Do đó, doanh nghiệp sẽ không phải quá lo lắng về việc chi trả lãi suất cho nhà đầu tư trong một thời gian dài, mức lãi suất cần thanh toán sẽ luôn nằm trong các khoản được tính toán.

Đối với nhà đầu tư: Trái phiếu thảm họa là một mã chứng khoán tiềm năng. Nó có thể đem lại lợi nhuận lớn với mức lãi suất cao hơn so với hầu hết các mã cổ phiếu phổ thông trên thị trường. Tuy nhiên, nhà đầu tư vẫn cần một chiến lược giao dịch phù hợp để đảm bảo hiệu quả lợi nhuận khi đầu tư vào trái phiếu CAT.

Trái phiếu thảm họa là một khoản bảo hiểm quan trọng đối với doanh nghiệp phát hành.

4. Cách thanh toán trái phiếu thảm họa hoạt động

Khi trái phiếu thảm họa (CAT Bonds) được phát hành, số tiền thu được từ các nhà đầu tư sẽ được chuyển vào một tài khoản thế chấp an toàn. Nhờ vào đó, các nhà đầu tư có thể giao dịch với nhiều mã chứng khoán khác. Trong một số trường hợp, các khoản tiền thanh toán lãi suất cho nhà đầu tư cũng có thể đến từ tài khoản thế chấp an toàn.

Trái phiếu thảm họa (CAT Bonds) có thể được quy định sao cho việc thanh toán chỉ diễn ra trong trường hợp tổng chi phí thiệt hại sau thiên tai vượt quá một số tiền cụ thể trong khoảng thời gian bảo hiểm được chỉ định. 

Đồng thời, quy định thanh toán trái phiếu thảm họa cũng có thể được gắn với một số điều kiện cụ thể. Chẳng hạn như cường độ thiên tai, số lượng thảm họa sẽ xảy ra,... Khi đủ điều kiện thanh toán, số tiền này sẽ được chi trả cho doanh nghiệp từ tài khoản thế chấp an toàn

Trong trường hợp các điều kiện thanh toán được đáp ứng, nhà đầu tư sẽ có khả năng mất đi một phần hoặc toàn bộ số tiền đầu tư vào trái phiếu CAT. Tuy nhiên, nếu mức độ thảm họa không đạt đủ các quy định thanh toán, nhà đầu tư sẽ nhận lại toàn bộ số tiền gốc vào ngày đáo hạn và hưởng thêm các khoản lãi suất nắm giữ trái phiếu.

Tìm hiểu về cách thanh toán trái phiếu thảm họa (CAT Bonds).

5. Lợi ích và rủi ro trái phiếu thảm họa mang lại

Lợi ích

• Lãi suất trái phiếu CAT không liên quan đến thị trường tài chính và các điều kiện kinh tế. Đặc điểm này giúp nhà đầu tư trái phiếu thảm họa sẽ không phải lo lắng về các xu hướng thị trường. Hơn nữa, bạn cũng có thể sử dụng CAT Bonds để giúp đa dạng hóa danh mục đầu tư nhằm bảo vệ bản thân trước các biến động xấu từ thị trường.
• Trái phiếu CAT mang lại lợi suất cạnh tranh so với các trái phiếu phổ thông. Việc đầu tư vào CAT Bonds giúp nhà đầu tư nhận được khoản thanh toán lãi cố định trong suốt thời hạn của trái phiếu. Ngoài ra, do thời gian đáo hạn thường khá gần nên các trái phiếu này sẽ hiếm khi bị kích hoạt thanh toán.
• Nhà đầu tư có thể nhận lại toàn bộ tiền vốn vào ngày đáo hạn. Nếu các điều kiện thanh toán không được thỏa mãn, nhà đầu tư CAT Bonds sẽ nhận lại toàn bộ số tiền ban đầu cộng thêm các khoản tiền lãi suất khi nắm giữ trái phiếu
• Trái phiếu CAT là một khoản bảo hiểm quan trọng đối với công ty phát hành. Trái phiếu CAT giúp doanh nghiệp huy động thêm vốn nhanh chóng và giảm thiểu chi phí xử lý thiệt hại sau thảm họa. Điều này sẽ giúp nhiều công ty không phải nộp đơn xin phá sản vì thiên tai.

Lãi suất trái phiếu CAT không phụ thuộc vào xu hướng thị trường.

Rủi ro

• Rủi ro mất sạch khoản đầu tư: Trái phiếu thảm họa là một công cụ giúp chuyển đổi một phần rủi ro từ phía công ty phát hành sang phía nhà đầu tư. Do đó, nếu điều kiện thanh toán được thỏa mãn, nhà đầu tư sẽ mất sạch khoản tiền vốn đã bỏ vào.
• Rủi ro thiên tai có ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế: Trong trường hợp thiên tai xảy ra ở cấp độ lớn và có ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế, hoặc trên một quy mô tương tự. Nhà đầu tư sẽ phải bắt buộc thanh toán, đồng thời các nguồn thu nhập khác của họ cũng chịu nhiều hạn chế từ tình trạng suy thoái kinh tế sau thảm họa.

Việc đầu tư vào trái phiếu CAT có thể khiến nhà đầu tư mất sạch số vốn ban đầu.

6. Ví dụ

Giả sử, State Farm Insurance là một trong những công ty bảo hiểm tương hỗ lớn nhất ở Hoa Kỳ, phát hành CAT Bond. Trái phiếu này có mệnh giá 100 USD, thời gian đáo hạn là 2 năm và trả lãi suất hàng năm là 10%. 

Như vậy, nhà đầu tư mua sở hữu trái phiếu này sẽ nhận được 10 USD mỗi năm và tiền gốc sẽ được trả lại sau khi đáo hạn. Việc phát hành trái phiếu thảm họa đã giúp công ty thành công huy động 100 triệu USD và toàn bộ số tiền này sẽ được chuyển vào một tài khoản thể chấp an toàn. Trong đó:

• Trái phiếu thảm họa này được quy định rằng, State Farm chỉ được thực hiện thanh toán nếu tổng chi phí thiệt hại do thiên tai gây ra vượt quá 300 triệu USD (trong hai năm). Nếu không, mọi khoản tiền đã huy động được đều sẽ hoàn trả cho nhà đầu tư vào ngày trái phiếu đáo hạn.
• Trong năm thứ nhất, không có thiên tai nào xảy ra, mọi nhà đầu tư đều được hưởng lãi suất đều đặn. Tuy nhiên, một loạt thảm họa thiên nhiên xảy ra đã gây thiệt hại tổng cộng 550 triệu USD ngay trong năm thứ 2. Điều này đã kích hoạt quy định thanh toán cho công ty và 100 triệu USD đã được chuyển đi để công ty xử lý thiệt hại sau thảm họa.
• Như vậy, các nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu CAT đã kiếm được 10 USD tiền lãi/ mỗi cổ phiếu trong năm đầu tiên, sau đó mất tiền gốc vào năm thứ hai. Còn, State Farm đã giảm chi phí ứng phó với thiên tai từ 550 triệu USD xuống còn 450 triệu USD nhờ vào trái phiếu CAT.

Ví dụ về trái phiếu thảm họa.

7. Kết luận

Trên đây là những thông tin cơ bản để giải thích về trái phiếu thảm họa - CAT Bonds là gì. Investo mong rằng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những lợi ích, rủi ro cũng như cách hoạt động của loại trái phiếu này để từ đó có thêm nhiều chiến lược giao dịch hiệu quả. Chúc bạn thành công!

Phương Sơn