Cổ Phiếu Ưu Đãi Và Cổ Phiếu Phổ Thông: Khác Biệt Nằm Ở Đâu?

Tổng quan

Cả hai loại cổ phiếu này đều đại diện cho quyền sở hữu một phần của công ty; là công cụ giúp nhà đầu tư kiếm lời từ những thành công trong tương lai của doanh nghiệp. Hãy cùng tìm hiểu cổ phiếu phổ thông và ưu đãi là gì.

Cổ phiếu ưu đãi

Điểm khác biệt chính với cổ phiếu phổ thông: là cổ phiếu ưu đãi không đi kèm với quyền bỏ phiếu. Vì thế, khi một công ty bầu ban quản trị hoặc bỏ phiếu cho bất kỳ chính sách nào của doanh nghiệp; cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi không có quyền bỏ phiếu. Thực tế, cổ phiếu ưu đãi có các chức năng; đặc điểm tương tự trái phiếu khi đảm bảo một khoản cổ tức cố định liên tục cho nhà đầu tư. Tỷ suất cổ tức; hay lợi tức (dividend yield) của một cổ phiếu ưu đãi là số tiền nhà đầu tư nhận được (số cổ tức được chia) trên một cổ phiếu chia cho giá cổ phiếu đó.

Giá cổ phiếu trong phép tính lợi tức sẽ được lấy theo mệnh giá sổ sách (par value) ; trước khi cổ phiếu ưu đãi đó được chào bán; và theo giá thị trường khi bắt đầu giao dịch. Đây là một khác biệt khác so với phổ thông. Những cổ đông có quyền biểu quyết sẽ nhận phần cổ tức thay đổi tùy từng kỳ hoạt động. Con số này do hội đồng quản trị công bố và không bao giờ được đảm bảo.

Một sự thực về cổ phiếu phổ thông

Thực tế, nhiều công ty thậm chí còn không trả cổ tức cho cổ đông phổ thông. Tương tự trái phiếu, cổ phiếu ưu đãi cũng có giá trị sổ sách (par value); bị ảnh hưởng bởi lãi suất. Khi lãi suất tăng, giá trị của cổ phiếu ưu đãi giảm và ngược lại. Trong khi đó, giá trị của cổ phiếu phổ thông thường chịu ảnh hưởng của cung cầu của những bên tham gia thị trường.

Trường hợp công ty bị thanh lý, cổ đông ưu đãi sẽ được ưu tiên nhận phần chia trong tài sản; và lợi nhuận mà công ty đã tích lũy được. Lợi thế này cũng đúng khi công ty đang trong thời kỳ thịnh vượng; dư thừa tiền mặt và quyết định phân phối cho nhà đầu tư thông qua cổ tức.

Khác với cổ phiếu phổ thông,

Loại cổ phiếu này thường nhận được cổ tức cao hơn phổ thông. Nếu một công ty bỏ lỡ mất một kỳ thanh toán cổ tức; sau này công ty sẽ phải ưu tiên thanh toán bất kỳ nghĩa vụ nợ đang tồn đọng nào cho cổ đông ưu đãi; trước khi chi trả cổ tức cho cổ đông phổ thông.

Ngoài ra, cổ phiếu ưu đãi còn đi kèm với tính năng thu hồi (callability). Điều này cho phép bên phát hành (công ty) mua lại số cổ phiếu này từ thị trường sau một thời gian đã định trước. Nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu ưu đãi có cơ hội được mua lại với mức giá hấp dẫn; cho thấy phần chênh lệch lợi nhuận đáng kể so với giá đã mua. Thị trường sẽ thường dự đoán các đợt mua lại này. Và giá cổ phiếu ưu đãi sẽ tăng lên tương ứng.

Khác biệt giữa cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi?

Cổ phiếu phổ thông đại diện cho một phần quyền sở hữu doanh nghiệp; và là loại cổ phiếu thường được nhiều người đầu tư. Khi người ta nói về cổ phiếu, họ thường ám chỉ đến phổ thông. Thực tế, phần lớn cổ phiếu được phát hành dưới dạng này. Cổ phiếu phổ thông đại diện cho quyền nhận một phần lợi nhuận (cổ tức); và quyền bỏ phiếu.

Nhà đầu tư thường sẽ có một quyền bỏ phiếu trên mỗi cổ phiếu mà họ sở hữu khi bỏ phiếu bầu ban quản trị; những người sẽ đưa các quyết định chính quản trị hoạt động của công ty. Cổ đông phổ thông có quyền thực thi quyền kiểm soát các chính sách hoạt động; và các vấn đề quản trị còn cổ đông ưu đãi thì không.

Cổ phiếu phổ thông thường có xu hướng đem lại nhiều lợi nhuận hơn trái phiếu; và cổ phiếu ưu đãi. Đây cũng là loại cổ phiếu đem lại lợi nhuận tiềm năng dài hạn lớn nhất. Nếu công ty làm ăn phát đạt, giá trị cổ phiếu phổ thông sẽ tăng. Nhưng lưu ý rằng, nếu công ty hoạt động kém hiệu quả; giá cổ phiếu cũng sẽ đi xuống.

Vậy cổ phiếu ưu đãi là gì?

Cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi thành một lượng cổ phiếu phổ thông nhất định; nhưng phổ thông thì không thể chuyển đổi ngược lại.

Xét tới cổ tức, ban quản trị của công ty sẽ quyết định có trả cổ tức cho cổ đông hay không. Nếu công ty không thể trả cổ tức trong một kỳ nào đó, sau này khi có đợt chi trả cổ tức, công ty sẽ ưu tiên chi trả trước cho cổ đông ưu đãi.

Trong giai đoạn công ty mất khả năng thanh toán, cổ đông phổ thông sẽ xếp sau cùng trong thứ tự được ưu tiên được chia lợi nhuận; và tài sản còn lại. Nghĩa là, cổ đông chỉ được nhận tiền sau khi công ty thanh lý; và hoàn thành hết nghĩa vụ với các chủ nợ, các bên nắm giữ trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi.

TÓM TẮT Ý CHÍNH

• Khác biệt chính giữa cổ phiếu ưu đãi và cổ phiếu phổ thông là cổ phiếu ưu đãi không có quyền biểu quyết.
• Cổ đông ưu đãi được ưu tiên nhận phần chia từ lợi nhuận của công ty. Nghĩa là họ sẽ được trả cổ tức trước cổ đông phổ thông.

Cổ đông phổ thông xếp sau cùng khi công ty phân chia tài sản; chỉ được nhận tiền sau khi công ty hoàn thành hết nghĩa vụ với các chủ nợ; các bên nắm giữ trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi.

Vân Anh - Theo investorpedia