Đầu tư 101+: Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) là gì?

Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) là một thị trường nơi nhà đầu tư có thể mua và bán các tài sản tài chính có thể giao dịch (thứ gì đó có giá trị) do các tập đoàn phát hành.

Hiểu về Sở giao dịch chứng khoán New York

Một sàn giao dịch chứng khoán là một thị trường nơi các nhà đầu tư có thể mua và bán chứng khoán. Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE), đặt tại Thành phố New York, là sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất trên thế giới. Được thành lập từ năm 1792, sàn giao dịch tạo điều kiện cho khoảng 2-6 tỷ giao dịch cổ phiếu mỗi ngày. Trước đây là một công ty tư nhân, NYSE đã trở thành một công ty giao dịch công khai vào năm 2006 sau khi sáp nhập với Archipelago Holdings. Kể từ đó, NYSE đã trải qua một số thương vụ mua bán và sáp nhập. Ngày giao dịch trên NYSE bắt đầu từ 9 giờ 30 phút sáng đến 4 giờ chiều theo giờ EST. Thị trường mở cửa 253 ngày mỗi năm –  từ thứ Hai đến hết thứ Sáu, ngoại trừ các ngày lễ lớn. Theo truyền thống có từ hơn một thế kỷ, NYSE bắt đầu và kết thúc mỗi ngày giao dịch bằng cách rung chiếc chuông đồng lớn của mình.

VÍ DỤ

Sàn giao dịch của Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) là một hình ảnh mang tính biểu tượng khiến nhiều người liên tưởng đến thị trường chứng khoán. Không phải sở giao dịch nào cũng có sàn giao dịch vật lý như NYSE, nơi các nhà đầu tư – hoặc phổ biến hơn, các nhà môi giới đại diện cho họ, mua và bán chứng khoán thay mặt cho khách hàng của mình. Các nhà môi giới này thường đại diện cho các khách hàng như ngân hàng, quỹ đầu cơ (quỹ đầu tư dành riêng cho các nhà đầu tư có giá trị tài sản ròng cao) và các nhà đầu tư cá nhân. Các nhà môi giới dành cả ngày để cập nhật tin tức tài chính và thực hiện các giao dịch cho khách hàng của họ. Mặc dù tỷ lệ phần trăm giao dịch thực sự diễn ra trên sàn giao dịch vật lý trong những ngày này chỉ là một con số nhỏ (do giao dịch điện tử và với công nghệ khác), vẫn có các nhà môi giới ở đó mỗi ngày.

Bài học rút gọn

Sở giao dịch chứng khoán New York giống như một trung tâm thương mại…

Khi đến trung tâm thương mại địa phương, bạn có thể mua hàng hóa từ tất cả các cửa hàng yêu thích của mình. Trung tâm thương mại không phải là nhà bán lẻ bán hàng hóa mà là một công cụ hỗ trợ mang tất cả người mua và người bán lại gần với nhau. Tương tự, Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) là thị trường nơi các nhà đầu tư có thể mua và bán chứng khoán.

Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE)

Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) – có biệt danh là “Big Board” (tấm bảng lớn) – là một thị trường nơi các nhà đầu tư và nhà môi giới đến với nhau để mua và bán chứng khoán. NYSE là sàn giao dịch lớn nhất thế giới với giá trị vốn hóa thị trường (giá trị của tất cả cổ phiếu được niêm yết trên sàn) hơn 20 nghìn tỷ USD. Không giống như một số sàn giao dịch hoạt động hoàn toàn bằng giao dịch điện tử, NYSE vẫn có một sàn giao dịch vật lý nơi các nhà môi giới có thể thực hiện giao dịch. Sàn giao dịch này được thành lập từ cách đây hơn 200 năm và là nơi một số công ty lớn nhất thế giới chọn bán cổ phiếu của công ty họ.

Lịch sử của NYSE

Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) đã tồn tại từ năm 1792 khi Thỏa thuận Buttonwood được ký kết bởi 24 nhà môi giới chứng khoán tập trung bên dưới một cây cúc áo (buttonwood) ở Phố Wall và chính thức thành lập sàn giao dịch. Vào thời điểm đó, chỉ có năm chứng khoán được giao dịch trên sàn. Trong những năm đầu của mình, những người giao dịch trên sàn được gọi là “nhà môi giới lề đường” vì họ thực hiện các giao dịch của mình bên ngoài lề đường.

Một vài thập kỷ sau, vào năm 1817, những người ký kết Thỏa thuận Buttonwood đã đổi tên tổ chức thành New York Stock and Exchange Board. Sau đó, sàn đã được đổi tên thành New York Stock Exchange như ngày nay. Mặc dù đã thay đổi địa điểm vài lần, sàn giao dịch đã được đặt ở vị trí hiện tại trên Phố Wall trong phần lớn thời gian kể từ năm 1865.

Từng là một công ty tư nhân, NYSE hiện là một công ty giao dịch công khai. Vào năm 2007, NYSE đã tiến hành hợp nhất với Euronext, một sàn giao dịch châu Âu, và tên của công ty đã biến thành NYSE Euronext. Sàn giao dịch đã trải qua một thay đổi lớn khác vào năm 2013: Intercontinental Exchange of Atlanta đã mua lại NYSE với giá hơn 8 tỷ USD, sau khi hội đồng quản trị của hai công ty ban đầu chấp thuận thỏa thuận.

NYSE hoạt động như thế nào?

Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) là một thị trường nơi nhà đầu tư có thể mua và bán cổ phiếu trong các công ty được giao dịch công khai. Giống như các thị trường khác, NYSE chủ yếu dựa vào công nghệ để tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch điện tử. Nhưng không giống như một số sàn giao dịch khác, NYSE vẫn có một sàn giao dịch vật lý nơi các nhà môi giới có thể tương tác trực tiếp.

NYSE hoạt động giống như một phiên đấu giá. Các nhà đầu tư mua và bán chứng khoán với nhau, và người trả giá cao nhất sẽ mua được cổ phiếu. Các nhà môi giới đại diện cho các nhà đầu tư, thay mặt họ mua và bán chứng khoán để đổi lấy một khoản phí hoặc hoa hồng. Họ có thể tham gia trên sàn giao dịch vật lý hoặc điện tử.

NYSE dựa vào ba nhóm người để giữ cho mọi thứ hoạt động trơn tru:

• Các nhà tạo lập thị trường được chỉ định (DMM) là nền tảng của mô hình NYSE. Các DMM có nghĩa vụ duy trì thị trường công bằng và trật tự cho chứng khoán được chỉ định. Họ cũng giúp tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch và hoạt động như một đầu mối liên hệ cho các công ty niêm yết.
• Các nhà môi giới sàn là những người môi giới chứng khoán làm việc trên sàn giao dịch NYSE. Các nhà môi giới thường làm việc cho các công ty môi giới và đại diện cho khách hàng là cá nhân hoặc tổ chức.
• Người hỗ trợ thanh khoản bổ sung là thành viên của sàn giao dịch giúp tăng thanh khoản cho thị trường chứng khoán, có nghĩa là các nhà đầu tư dễ dàng bán chứng khoán của họ để lấy tiền mặt hơn.

Chỉ số NYSE Composite

Chỉ số tổng hợp của Sở Giao dịch Chứng khoán New York – NYSE Composite – giống như một thước đo để theo dõi hiệu suất của mọi cổ phiếu giao dịch trên sàn NYSE. Chỉ số theo dõi tất cả cổ phiếu phổ thông của Mỹ – là loại cổ phiếu mà nhà đầu tư có thể mua để nhận được quyền sở hữu và quyền biểu quyết trong công ty (và có thể có hoặc không kèm với cổ tức). Chỉ số cũng theo dõi các chứng chỉ lưu ký tại Mỹ (cổ phiếu của một công ty nước ngoài), quỹ tín thác đầu tư bất động sản (hoặc REIT, tức là những công ty quản lý tài sản) và các cổ phiếu theo dõi (cổ phiếu mà các công ty phát hành để theo dõi một bộ phận cụ thể trong công ty họ).

Chỉ số NYSE Composite bao gồm khoảng 2.000 cổ phiếu trong hơn 40 ngành công nghiệp khác nhau. Trong khi một số chỉ số tập trung hẹp hơn trong một số ngành nhất định, NYSE bao gồm nhiều công ty từ nhiều bộ phận của nền kinh tế.

Chỉ số NYSE Composite được tính tỷ trọng theo giá trị vốn hóa thị trường – hiệu suất của một số công ty nhất định trong chỉ số sẽ có trọng số lớn hơn nếu các công ty đó có nhiều giá trị hơn trong các cổ phiếu đang lưu hành của mình. Ví dụ: nếu một công ty có số cổ phiếu đang lưu hành trị giá tổng cộng 100.000 USD và công ty khác có giá trị 250.000 USD thì công ty có giá trị cổ phiếu cao hơn (vốn hóa cao hơn) nhìn chung sẽ có tác động lớn hơn đến hiệu suất của chỉ số.

Chỉ số NYSE Composite cũng cung cấp một cách để các nhà đầu tư gián tiếp đầu tư vào tất cả hoặc các phần cụ thể của sàn giao dịch. Nhà đầu tư có thể làm như vậy bằng cách đầu tư vào các quỹ chỉ số, quỹ tương hỗ hoặc quỹ hoán đổi danh mục – những quỹ đầu tư theo dõi hiệu suất của một chỉ số chứng khoán cụ thể.

Sự khác biệt giữa NYSE và NASDAQ

Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) có thể là sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất thế giới, nhưng nó không phải là sàn giao dịch duy nhất. Sàn giao dịch lớn thứ hai sau NYSE là Nasdaq. Mặc dù cả hai đều là sàn giao dịch chứng khoán (nơi các nhà đầu tư có thể mua và bán cổ phiếu), chúng ta cần lưu ý sự khác biệt giữa chúng.

Đầu tiên, Nasdaq mới hơn NYSE. NYSE đã tồn tại từ hàng trăm năm trước. Trong khi đó, Nasdaq chỉ mới được thành lập vài thập kỷ trước. Khi bắt đầu hoạt động vào năm 1971, Nasdaq đã trở thành thị trường chứng khoán đầu tiên giao dịch hoàn toàn thông qua hệ thống điện tử. Không giống như NYSE, Nasdaq không có sàn giao dịch vật lý nơi các nhà môi giới mua và bán chứng khoán.

Bên cạnh sự khác biệt về tuổi đời và vị trí địa lý, hai sàn chứng khoán còn khác biệt đáng kể về cách thức hoạt động. NYSE là một thị trường đấu giá, có nghĩa là nhà đầu tư có thể mua và bán chứng khoán với nhau hoặc thông qua một nhà môi giới. Trong khi đó, Nasdaq có những người thực hiện giao dịch gốc (dealer) hoạt động như một bên thứ ba. Thay vì bán cổ phiếu cho một nhà đầu tư khác, ai đó sẽ bán cho một người thực hiện giao dịch gốc. Những người này sau đó sẽ quay lại và bán cổ phiếu cho một nhà đầu tư khác. Những người thực hiện giao dịch gốc là các chuyên gia tài chính, thường được tuyển dụng bởi các công ty môi giới.

Cuối cùng, hai sàn giao dịch khác nhau về loại hình công ty mà họ sở hữu. NYSE có xu hướng là ngôi nhà chung của các công ty – ngay cả chính sàn giao dịch – đã tồn tại trong một thời gian dài và nhìn chung được coi là tương đối ổn định. Nasdaq có xu hướng thu hút nhiều cổ phiếu biến động hơn, nhiều trong số đó đang tăng trưởng nhanh chóng. Nhiều công ty công nghệ mới đã chuyển sang Nasdaq thay vì NYSE để giao dịch cổ phiếu của họ.

Giá trị vốn hóa thị trường của NYSE và NASDAQ

Giá trị vốn hóa thị trường (hay còn gọi là vốn hóa thị trường) của một công ty là tổng giá trị cổ phiếu mà các cổ đông của công ty đó đang nắm giữ. Vốn hóa thị trường của một sàn giao dịch chứng khoán là giá trị bằng đồng đô la của tất cả mọi cổ phiếu đang lưu hành trên sàn giao dịch đó.

Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) là sàn giao dịch chứng khoán có vốn hóa thị trường lớn nhất thế giới. Vốn hóa thị trường của NYSE là 28,5 nghìn tỷ USD, cao hơn gấp đôi so với Nasdaq – có vốn hóa thị trường khoảng 11,1 nghìn tỷ USD tính đến năm 2018.

NYSE là sàn giao dịch lớn hơn trong hai sàn về giá trị vốn hóa thị trường, nhưng Nasdaq đang bắt kịp. Hồi năm 2018, NYSE đã tổ chức các đợt phát hành lần đầu ra công chúng (hay còn gọi là IPO, khi một công ty phát hành cổ phiếu công khai lần đầu tiên) trị giá khoảng 30 tỷ USD. Nasdaq không kém xa, ở mức 28 tỷ USD. Nasdaq cũng tăng trưởng nhanh hơn NYSE từ năm 2015 đến năm 2019, tăng 6% mỗi năm, gấp đôi so với tốc độ 3% mỗi năm của NYSE.

Huân Hà - Theo learn.robinhood.com