TEMA là gì? Ý nghĩa, tầm quan trọng và cách giao dịch hiệu quả

Bên cạnh các biến thể thường gặp như SMA, EMA hay WMA, đường trung bình động MA còn là cơ sở để tạo ra nhiều chỉ báo kỹ thuật độc đáo khác, điển hình phải kể tới đường trung bình động mũ ba TEMA. Vậy TEMA có ý nghĩa gì? Làm thế nào để giao dịch với chỉ báo đặc biệt này? Cùng Investo khám phá chi tiết ngay trong bài viết dưới đây nhé!

• Đường TEMA là gì ?

TEMA (Triple Exponential Moving Average) - đường trung bình động mũ ba là chỉ báo kỹ thuật được thiết kế để đơn giản hoá việc xác định xu hướng ngắn hạn tiềm năng, cung cấp các ngưỡng hỗ trợ, kháng cự, làm mượt các hành động giá và hạn chế tín hiệu trễ so với đường EMA.

Chỉ báo kỹ thuật TEMA được thực hiện bằng cách lấy nhiều đường trung bình động hàm mũ EMA của EMA ban đầu trừ đi một số độ trễ nhất định. Chu kỳ của TEMA càng lớn thì đường TEMA càng mượt, hạn chế càng nhiều độ trễ trong tín hiệu giao dịch. Do đó, trader cần cẩn trọng khi xác định cấu hình TEMA, xem xét biến động và cả khung thời gian giao dịch.

Đường TEMA là gì?

Ví dụ: Quan sát biểu đồ sau về chỉ báo kỹ thuật TEMA áp dụng cho chỉ số SPDR S&P 500 ETF. Có thể thấy, đường TEMA đã làm dịu đi hành động của giá, chỉ báo TEMA có thể giúp trader xác định ngay xu hướng tổng thể trước những biến động giá nhỏ nhất hàng ngày.

Ví dụ về đường TEMA - Triple Exponential Moving Average

• Công thức tính đường TEMA

Công thức tính đường trung bình động mũ ba TEMA:
TEMA = (3*EMA1) - (3*EMA2)+ EMA3

Trong công thức tính giá trị TEMA:

• EMA1: Đường trung bình động hàm mũ EMA
• EMA2: EMA của EMA1
• EMA3: EMA của EMA2

Các bước tính đường TEMA:

• Bước 1: Chọn khung thời gian được tính vào EMA đầu tiên.

 Lưu ý: khung thời gian càng ngắn, chẳng hạn như 10, EMA sẽ càng bám sát độ biến động của giá và đưa ra những tín hiệu cho xu hướng ngắn hạn. Ngược lại, với khung thời gian dài hạn, chẳng hạn như 100, EMA sẽ không thể theo dõi chặt chẽ biến động của giá và chỉ làm nổi bật những xu hướng dài hạn.

• Bước 2: Tính EMA1
• Bước 3: Tính EMA2 dựa trên khung thời gian của EMA1. Cụ thể, nếu sử dụng EMA1 chu kỳ 15 thì EMA2 cũng sử dụng khung thời gian này.
• Bước 4: Tương tự tính EMA3 dựa trên khung thời gian trước đó.
• Bước 5: Thay số vào công thức đến tính giá trị TEMA

Công thức tính đường TEMA

• Ý nghĩa của đường TEMA

• Ưu điểm

• Phản ứng nhanh nhạy hơn với giá: Vì đã được trừ đi một số độ trễ nhất định nên chỉ báo kỹ thuật TEMA phản ứng nhạy hơn với giá so với đường trung bình động MA hoặc EMA truyền thống.
• Dễ dàng sử dụng: Đường TEMA có thể được sử dụng tương tự như các loại đường MA khác. Cụ thể, khi đường TEMA dốc lên có nghĩa là giá đang tăng lên và ngược lại, giá đang di chuyển xuống khi TEMA có dấu hiệu nghiêng xuống.

Ưu điểm của đường TEMA

• Nhược điểm

• Vẫn tồn tại một độ trễ nhất định: Khi đường giá thay đổi nhanh, đường chỉ báo TEMA có thể không thay đổi góc ngay lập tức.
• Cung cấp tín hiệu chậm: Nếu nhà đầu tư áp dụng khung thời gian chu kỳ càng lớn, đường TEMA sẽ thay đổi góc càng chậm khi giá có dấu hiệu thay đổi hướng.

Nhược điểm của đường TEMA

• Tầm quan trọng của đường TEMA trong giao dịch chứng khoán

• Xác định xu hướng giá

• Xu hướng tăng trong khung thời gian: Nếu đường giá cao hơn đường TEMA.
• Xu hướng giảm trong khung thời gian: Nếu đường giá nằm dưới đường TEMA.

Vì TEMA có thể ứng dụng để xác định xu hướng nên đường chỉ báo kỹ thuật này cũng có khả năng nhận diện những thay đổi trong xu hướng. Những tín hiệu chéo này có thể được sử dụng để hỗ trợ các quyết định vào hoặc thoát lệnh, đón đầu xu hướng tiềm năng. Cụ thể:

• Xu hướng tăng đang đảo chiều hoặc giá đang bước vào giai đoạn Pullback: Nếu đường giá nằm cao hơn mức trung bình và giảm xuống dưới.
• Xu hướng giảm đang đảo chiều: Nếu đường giá nằm dưới mức trung bình và có dấu hiệu di chuyển dần lên trên mức đó.

Xác định xu hướng giá bằng chỉ báo TEMA

• Xác định vùng kháng cự hỗ trợ

Đường TEMA cũng có thể cung cấp các ngưỡng hỗ trợ, kháng cự cho giá. Chẳng hạn khi giá đang có dấu hiệu tăng, nó có thể giảm xuống trong các đợt điều chỉnh và sau đó bật khỏi TEMA để tiếp tục tăng. 

Chuyển động này phụ thuộc vào khung thời gian phù hợp. Tuy nhiên, nếu chỉ báo TEMA không cung cấp các ngưỡng hỗ trợ, kháng cự trong quá khứ thì có thể nó cũng sẽ không giúp trader xác định vùng kháng cự, hỗ trợ trong tương lai.

Xác định vùng kháng cự hỗ trợ qua chỉ báo TEMA

• So sánh đường TEMA và đường DEMA

So sánh đường TEMA và đường DEMA

• Hướng dẫn cài đặt thông số cho TEMA

Việc cài đặt thông số cho TEMA tương tự như những đường trung bình động khác.

• Phân tích ngắn hạn: Nếu lựa chọn chu kỳ thấp như 5, 10, 20
• Phân tích trung hạn: Dành cho các chu kỳ lớn hơn như 50, 100
• Phân tích dài hạn: Nếu trader lựa chọn các chu kỳ cao như 200

Cụ thể, các bước cài đặt thông số cho chỉ báo TEMA:

• Bước 1: Trader download file chỉ báo TEMA, sau đó cài vào phần mềm MT4 để sử dụng.
• Bước 2: Trong phần Inputs, cài đặt chỉ báo TEMA với các thông số như hướng dẫn trong hình dưới. 

Hướng dẫn cài đặt thông số cho TEMA

Lưu ý: Trader có thể tùy chỉnh màu sắc và chu kỳ theo sở thích cá nhân. Sau khi cài đặt thông số thành công, biểu đồ sẽ có giao diện như hình dưới đây:

Đồ thị sau khi cài đặt đường chỉ báo Triple Exponential Moving Average

• Hướng dẫn sử dụng đường TEMA

Về mặt cung cấp tín hiệu, đường chỉ báo TEMA hoạt động tương tự như đường trung bình động MA tiêu chuẩn, cụ thể:

• Tín hiệu dài: Khi giá dịch chuyển xuống cắt đường TEMA đi lên.
• Tín hiệu ngắn: Khi giá dịch chuyển lên cắt đường TEMA đi xuống.

Lưu ý: Các tín hiệu của đường TEMA cung cấp sẽ gồm cả những tín hiệu đầu vào, tín hiệu ảo và tín hiệu tốt. Bên cạnh đó, khi đường TEMA được ứng dụng xác nhận biến động của thị trường nhanh chóng thì sẽ thất tại trong một thị trường khác. Do vậy, nhà đầu tư sử dụng chỉ báo TEMA thiết lập nên lựa chọn giao dịch cẩn trọng theo biến động của thị trường (bao gồm phạm vi thị trường và chiến lược giao dịch).

Hướng dẫn kết hợp đường TEMA và Volume Indicator

Chiến lược giao dịch kết hợp này tận dụng hai yếu tố sau:

• Đường trung bình động giản đơn MA: Dùng để xác định xu hướng thị trường. Xu hướng sẽ được hình thành trong điều kiện khối lượng giao dịch trên thị trường tăng lên.
• Volume: Trader cần sử dụng khối lượng giao dịch để lọc đi những tín hiệu trong giai đoạn thị trường đi ngang (hay khối lượng giao dịch thấp).

Cách giao dịch:

• Điểm vào lệnh (Entry): Vào lệnh Buy khi khối lượng giao dịch tăng lên. Nhà đầu tư quan sát và vào lệnh tại điểm thứ nhất, nơi đường MA bị xuyên qua nhưng lực bán chưa đủ mạnh để duy trì mức giá phía dưới đường TEMA, ngay sau đó giá bị đẩy ngược quay trở lại.
• Điểm thoát lệnh: Nhà đầu tư chờ điểm thứ hai, khi lực mua đã yếu dần, cho thấy phe bán đã đẩy giá xuống và kết thúc nến giao dịch bên dưới đường TEMA.

Hướng dẫn kết hợp đường TEMA và Volume Indicator

Hướng dẫn kết hợp đường TEMA và Volume weightes moving average (VWMA)

Cách giao dịch:

• Điểm vào lệnh (Entry): Vào lệnh theo tín hiệu giao cắt giữa đường TEMA và VWMA.
• Điểm thoát lệnh: Tại điểm nơi mà giá xuyên qua đường VWMA.

• Hạn chế của đường TEMA

• Tín hiệu giả: Do vậy, đường TEMA không phải công cụ giao dịch phù hợp với thị trường có phạm vi rộng.
• Chủ yếu hữu ích khi giao dịch trong các thị trường có xu hướng, khi giá đang di chuyển bền vững theo hướng này hoặc hướng khác: Mặc dù giảm độ trễ so với MA truyền thống nhưng TEMA vẫn gặp hạn chế khi cung cấp tương đối ít thông tin, tạo ra các tín hiệu sai khi giá dao động qua lại trong một phạm vi nhất định.
• Độ trễ giảm: Mặc dù đây là lợi thế với một số trader nhưng lại là hạn chế với một số nhà đầu tư khác. Nhiều nhà đầu tư thích các tín hiệu trễ vì không muốn chỉ báo phản ứng nhanh nhạy với mọi biến động của giá. Họ không muốn thay đổi vị thế liên tục trừ khi có những sự thay đổi trong xu hướng giá đáng kể.
• Tính hiệu quả: Mặc dù đem lại nhiều lợi ích hấp dẫn nhưng để đảm bảo tính chính xác nhất của tín hiệu, trader cần kết hợp TEMA với các hình thức phân tích khác và các chỉ báo, công cụ giao dịch phân tích kỹ thuật khác.

Hạn chế của đường TEMA

• Kết luận

Trên đây, Investo đã cập nhật những kiến thức chi tiết về đường trung bình động mũ ba TEMA: lý giải “TEMA là gì?”. Hy vọng rằng những chia sẻ trên đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về đường chỉ báo này, từ đó ứng dụng hiệu quả trong giao dịch, phân tích và đầu tư.

Lan Hương