Tạm ứng cổ tức là gì? Mục đích, ý nghĩa và điều kiện tạm ứng

Cổ tức là một phần lợi nhuận sau thuế doanh nghiệp trích ra để chi trả cho các cổ đông. Vậy hình thức tạm ứng cổ tức là gì? Quy trình, cách thức thực hiện tạm ứng cổ tức ra sao? Điều kiện để doanh nghiệp tạm ứng cổ tức là gì? Cùng Investo giải đáp chi tiết các thắc mắc trên ngay trong bài viết dưới đây nhé!

• Tạm ứng cổ tức là gì ?

Tạm ứng cổ tức là việc cá nhân, tổ chức (cổ đông) của công ty cổ phần xác định được phần trăm giá trị cổ tức mà bản thân họ được nhận; họ xin tạm ứng cổ tức vì những lý do nhất định. Hiểu đơn giản, tạm ứng cổ tức là việc cổ động tạm ứng phần lợi nhuận mà đáng lẽ mình được hưởng dựa trên thực tiễn kết quả hoạt động kinh doanh của công ty.

Tạm ứng cổ tức là gì?

• Quy trình và cách thức tạm ứng cổ tức

• Quy trình

Căn cứ pháp lý quy định tại khoản 4, điều 135, bộ Luật Doanh nghiệp 2020, quy trình tạm ứng cổ tức diễn ra như sau:

• Bước 1: Hội đồng quản trị kiến nghị tạm ứng cổ tức, xác định giá trị phần trăm cổ tức họ nhận được, quyết định thời hạn và thủ tục nhận tạm ứng.
• Bước 2: Đại hội đồng cổ đông tiến hành cuộc họp thường niên, xem xét phương án tạm ứng cổ tức, quyết định mức cổ tức đối với mỗi cổ phần của từng loại.
• Bước 3: Sau khi ấn định thời gian tạm ứng, hội đồng quản trị lập danh sách cổ đông được nhận cổ tức, xác định mức cổ tức được trả đối với từng cổ phần, hình thức và thời hạn trả chậm nhất là 30 ngày trước mỗi lần trả cổ tức.
• Bước 4: Gửi thông báo về việc tạm ứng cổ tức đến các cổ đông. Thông báo được gửi thông qua địa chỉ đăng ký trong sổ đăng ký cổ đông chậm nhất là 15 ngày trước khi thực hiện tạm ứng cổ tức.
• Bước 5:Tạm ứng cổ tức. Cổ tức phải được thanh toán đầy đủ trong thời hạn 6 tháng kể từ ngày kết thúc Đại hội đồng cổ đông thường niên.

Quy trình tạm ứng cổ tức là gì?

• Cách thức

Tạm ứng cổ tức là hoạt động diễn ra tương đối phổ biến tại các doanh nghiệp. Thực tế, cổ tức là quyền lợi chính đáng mà cổ đông dĩ nhiên được hưởng. Chính vì thế, việc họ mong muốn được tạm ứng cổ tức là điều hoàn toàn đúng với quy định của pháp luật.

Cổ tức phải được thanh toán đầy đủ trong thời hạn 6 tháng kể từ ngày kết thúc Đại hội đồng cổ đông theo đúng quy trình. Trong khoảng thời gian này, khi việc thanh toán cổ tức chưa được thực hiện, cổ đông có quyền được yêu cầu tạm ứng theo đúng quy định của pháp luật.

Lưu ý:

• Việc tạm ứng cổ tức cần phải đảm bảo theo những yêu cầu nhất định cụ thể mà cơ quan Nhà nước đưa ra.
• Tạm ứng cổ tức phải được xác lập dựa trên nhiều yếu tố hoặc điều kiện cụ thể trong một số trường hợp.
• Nếu không thoả mãn các điều kiện, doanh nghiệp và cổ đông sẽ không thể thực hiện tạm ứng cổ tức.

Cách thức tạm ứng cổ tức là gì?

• Mục đích của việc tạm ứng cổ tức

Mục đích của việc tạm ứng cổ tức là hướng tới việc thu về các khoản lợi nhuận cho giá trị “tạm ứng” đó. Thông qua việc tạm ứng, doanh nghiệp có nhiều vốn hơn để đầu tư, hoạt động sản xuất kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi để tìm kiếm các mức sinh lời hấp dẫn.

Mục đích của việc tạm ứng cổ tức là gì?

• Điều kiện để doanh nghiệp tạm ứng cổ tức

Theo quy định cũ tại khoản 2, điều 132, Luật Doanh nghiệp 2014 và khoản 2, điều 135 Luật Doanh nghiệp 2020, cổ tức trả cho cổ phần phổ thông được xác định dựa trên mức lợi nhuận ròng đã thực hiện và khoản chi trả cổ tức được trích từ nguồn lợi nhuận giữ lại của công ty. Do vậy, việc tạm ứng cổ tức chỉ được diễn ra khi có đủ các điều kiện sau đây:

• Công ty đã hoàn thành nghĩa vụ thuế và các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật: Công ty cần đảm bảo việc đóng thuế để cơ quan doanh nghiệp xác định rõ mức lợi nhuận công ty được hưởng. Nếu không thực hiện nghĩa vụ này, khoản lợi nhuận có được không được xem là lợi tức, do vậy, không thể trả hay tạm ứng đối với cổ đông.
• Công ty đã thực hiện trích lập các quỹ công ty, bù đắp đủ lỗ trước đó theo điều lệ công ty và quy định pháp luật: Khi thu về lợi nhuận, công ty phải thực hiện nộp quỹ công, thanh toán các khoản đầu tư đã lỗ. Sau đó, phần lợi nhuận dư ra (cổ tức) mới được chia đều cho các cổ đông.
• Công ty phải đảm bảo thanh toán đủ các khoản nợ và những nghĩa vụ tài sản khác đến hạn sau khi trả hết số cổ tức đã định: Đây là yêu cầu bắt buộc, công ty phải thanh toán các khoản vay trong quá trình vận hành. Chỉ khi đảm bảo thanh toán đầy đủ các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản này, cổ tức mới được thanh toán hoặc tạm ứng.

Điều kiện để doanh nghiệp thực hiện tạm ứng cổ tức là gì?

• Ý nghĩa của tạm ứng cổ tức

Tạm ứng cổ tức có ý nghĩa vô cùng quan trọng, theo đó:

• Là một trong những cách thức phản ánh rõ ràng nhất việc doanh nghiệp có đủ điều kiện thanh toán cổ tức hay không: Chỉ khi tuân thủ đầy đủ những yêu cầu, điều kiện nhất định theo quy định của pháp luật, việc tạm ứng cổ tức mới được thực hiện.
• Là phương thức hữu hiệu để giải quyết khó khăn: Trong quá trình hoạt động và vận hạnh, không tránh khỏi trường hợp doanh nghiệp gặp khó khăn hay các vướng mắc liên quan đến tài chính, đòi hỏi phải tìm ra phương hướng giải quyết hữu hiệu. Khi tạm ứng cổ tức, doanh nghiệp đang tìm cho mình nguồn lực kinh tế nhất định để đảm bảo thực hiện các hoạt động sản xuất, kinh doanh, đầu tư.
• Giúp doanh nghiệp hoạt động một cách thuận lợi và dễ dàng hơn: Đảm bảo ổn định nguồn vốn, doanh nghiệp sẽ hoạt động sản xuất kinh doanh thuận lợi hơn, thậm chí còn giúp doanh nghiệp đầu tư và thực hiện các dự án kinh doanh tiếp theo. 
• Thể hiện sự linh hoạt trong công tác vận hành, kinh doanh của doanh nghiệp: Tạm ứng giúp doanh nghiệp tránh được những khoản nợ phát sinh từ bên ngoài. Trong nhiều tình huống thực tiễn, tạm ứng cổ tức là giải pháp thông minh và hữu hiệu để giải quyết nhanh chóng các khó khăn, hạn chế, vướng mắc còn tồn đọng liên quan đến khía cạnh tài chính.

Ý nghĩa của tạm ứng cổ tức là gì?

• Lợi ích và rủi ro khi tạm ứng cổ tức

• Lợi ích

• Giúp các cổ đông thu được cổ tức sớm hơn mà không cần chờ đến cuối năm.
• Thể hiện sự tin tưởng của cổ đông vào công ty và triển vọng phát triển kinh doanh trong tương lai.
• Khuyến khích các cổ đông giữ lại phần cổ phiếu lâu dài thay vì bán ra để chốt lời trong ngắn hạn.
• Làm tăng thanh khoản cho cổ phiếu, thu hút thêm nhiều nhà đầu tư mới.

Lợi ích khi tạm ứng cổ tức là gì?

• Rủi ro

• Làm giảm dòng tiền, ảnh hưởng đến khả năng kinh doanh, phát triển và đầu tư của công ty.
• Rất dễ gây hiểu lầm cho cổ đông nếu hoạt động tạm ứng cổ tức không được công bố chính xác, rõ ràng, minh bạch.
• Cổ đông có thể phải hoàn trả lại phần tiền cổ tức tạm ứng đã nhận nếu lợi nhuận thực tế thấp hơn.
• Gây ra rủi ro nếu kết quả kinh doanh thực tế thấp hơn kỳ vọng dự kiến.

Rủi ro của việc tạm ứng cổ tức là gì?

Nhìn chung, tạm ứng cổ tức vừa đem lại lợi ích nhưng cũng ẩn chứa không ít rủi ro, lãnh đạo, ban quản trị công ty cần cân nhắc, thận trọng, đảm bảo các nguyên tắc minh bạch và quyền lợi cổ đông khi ra quyết định tạm ứng cổ tức.

• Tác động của tạm ứng cổ tức đến thị trường tài chính

Hoạt động tạm ứng cổ tức có thể đem tới một số tác động sau đến thị trường tài chính:

• Ảnh hưởng tích cực đến giá cổ phiếu: Thông tin hoạt động tạm ứng cổ tức thường tạo nên tín hiệu tích cực, làm giá cổ phiếu tăng lên do cổ đông nhận thấy kỳ vọng trong kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh.
• Thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư: Động thái công ty tiến hành chi trả cổ tức sớm sẽ thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư, đặc biệt là những nhà đầu tư cổ tức và các nhà đầu tư giá trị.
• Tiềm ẩn rủi ro cho các nhà đầu tư: Mặc dù đem tới kỳ vọng tích cực nhưng động thái tạm ứng cổ tức sẽ đem tới nhiều rủi ro cho cổ đông nếu giá cổ phiếu giảm mạnh, kết quả kinh doanh không như kỳ vọng.
• Tăng sức hấp dẫn của thị trường chứng khoán: Việc nhiều doanh nghiệp chi trả cổ tức sớm sẽ làm thị trường chứng khoán thêm sôi động, hấp dẫn hơn.
• Tăng thanh khoản cho cổ phiếu: Chi trả cổ tức làm tăng lượng tiền mặt cho cổ đông, qua đó gia tăng tính thanh khoản cho cổ phiếu của công ty.

Nhìn chung, tạm ứng cổ phiếu sẽ tác động tích cực đến thị trường tài chính nếu được áp dụng một cách hợp lý và minh bạch.

Tác động của tạm ứng cổ tức đến thị trường tài chính là gì?

• So sánh tạm ứng cổ tức và cổ tức thường

Để dễ dàng phân biệt tạm ứng cổ tức và cổ tức thường, cùng tham khảo bảng so sánh dựa trên các tiêu chí cơ bản ngay dưới đây:

Nhìn chung, so với cổ tức thường, tạm ứng cổ tức linh hoạt và sớm hơn nhưng cũng kém chắc chắn và tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn.

So sánh tạm ứng cổ tức và cổ tức thường.

• Kết luận

Trên đây, Investo đã tổng hợp chi tiết các thông tin liên quan đến việc tạm ứng cổ tức của doanh nghiệp: định nghĩa, mục đích, ý nghĩa và các điều kiện để thực hiện việc tạm ứng cổ tức. Hy vọng rằng thông qua bài viết, bạn đọc đã hiểu được “Tạm ứng cổ tức là gì”, nắm rõ các điều kiện cần có để đảm bảo nghĩa vụ, trách nhiệm và quyền lợi của mình trong việc nắm giữ và sở hữu cổ tức của doanh nghiệp.

Lan Hương