FED vẫn có khả năng tăng lãi suất trở lại

Các quan chức FED vẫn nhận định rằng động thái tiếp theo của họ sẽ là cắt giảm lãi suất, nhưng họ cũng không hoàn toàn loại trừ khả năng phải nâng lãi suất lên cao hơn nữa.

Giới đầu tư không mong đợi Cục Dự trữ Liên bang (FED) sẽ tăng lãi suất một lần nữa, và bản thân các quan chức ngân hàng trung ương cũng đã nói rõ rằng khả năng tăng lãi suất là rất thấp. Nhưng một điểm quan trọng rút ra từ những lời bình luận gần đây của các quan chức FED là: “không thể xảy ra” và “khó có thể xảy ra” là hai điều hoàn toàn khác nhau.

Như thường lệ, sau khi ngân hàng trung ương quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức 5,3% vào tuần trước, chủ tịch FED Jerome H. Powell đã tổ chức một cuộc họp báo. Nhưng những gì ông phát biểu tại cuộc họp báo lại có có nhiều ý nghĩa.

Khi được hỏi liệu FED có khả năng tăng lãi suất lần nữa hay không, ông Powell trả lời ông nghĩ có lẽ họ sẽ không làm như vậy, nhưng ông cũng tránh, không loại trừ hoàn toàn khả năng này. Và cả hai lần đối mặt với câu hỏi liệu ông có nghĩ lãi suất hiện đủ cao để kiểm soát hoàn toàn lạm phát hay không, ông đều tránh né đưa ra đáp án.

“Chúng tôi tin rằng nó (lãi suất) đang ở mức hạn chế và tin rằng theo thời gian nó sẽ đủ hạn chế,” ông Powell nói, nhưng cũng đưa ra một cảnh báo quan trọng: “Đó sẽ là câu hỏi mà dữ liệu sẽ phải trả lời.”

Có một thông điệp trong sự né tránh đó. Mặc dù các quan chức FED có xu hướng duy trì lãi suất ở mức hiện tại trong thời gian dài để kiềm chế lạm phát, nhưng các nhà hoạch định chính sách vẫn có thể sẵn sàng tăng lãi suất nếu lạm phát tăng trở lại. Và các quan chức FED đã nói rõ điều đó trong các cuộc phỏng vấn và bình luận công khai trong vài ngày qua.

Neel Kashkari, chủ tịch FED Minneapolis, cho biết hôm thứ Ba (7/5) rằng ông lo ngại về kịch bản lạm phát bị mắc kẹt ở mức hiện tại và ám chỉ rằng có khả năng lãi suất có thể tăng lên cao hơn.

Thống đốc FED Michelle Bowman, người có xu hướng ủng hộ lãi suất cao hơn, cho biết bà vẫn “sẵn sàng tăng” chi phí đi vay nếu tiến trình giảm lạm phát bị đình trệ hoặc đảo ngược. Và Thomas Barkin, chủ tịch FED Richmond, cho biết ông nghĩ rằng lãi suất đang đè nặng lên nền kinh tế nhưng “thời gian sẽ trả lời” liệu nó có đủ hiệu quả hay không.

Các quan chức FED vẫn kỳ vọng tăng trưởng kinh tế sẽ chậm lại do thiết lập lãi suất cao hiện nay. Họ cho ràng lãi suất cao đang ảnh hưởng đến nhu cầu vì nó khiến chi phí đi vay của các doanh nghiệp và các hộ gia đình trở nên đắt đỏ hơn. Dù tiến trình giảm lạm phát gần đây đã bị đình trệ, các nhà hoạch định chính sách của FED đã nói rõ rằng, kịch bản có khả năng xảy ra nhất ở giai đoạn này là họ sẽ chỉ giữ lãi suất ở mức hiện nay trong một thời gian để giảm dần tốc độ tăng trưởng và đưa lạm phát quay trở lại mức mục tiêu 2%.

Các nhà hoạch định chính sách cũng cho biết, nếu như vào năm 2022 và 2023, họ đã quyết tâm đưa lạm phát về các mức thấp hơn, ngay cả khi phải trả giá đắt về kinh tế, thì giờ đây họ đang thực hiện một cách tiếp cận thận trọng hơn. Lạm phát giảm mạnh so với mức cao nhất năm 2022. Việc nhanh chóng hạ nhiệt lạm phát không còn cấp thiết do tình hình đã được cải thiện. Vì vậy các quan chức FED có thể tự do tiến hành các hành động mang tính thận trọng và cố gắng tránh gây ra suy thoái kinh tế.

Nhưng trong khi các quan chức FED đang chờ đợi chính sách của họ phát huy hiệu quả thì lập trường của họ vẫn có thể thay đổi. Nếu lạm phát bắt đầu hạ nhiệt trở lại, họ dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất. Và nếu lạm phát bất ngờ quay đầu đi lên, thì việc tăng lãi suất vẫn có thể xảy ra.

Tốc độ giảm lạm phát đã chững lại trong những tháng đầu năm 2024 sau khi giảm mạnh vào năm ngoái. Nhưng các nhà kinh tế tham gia cuộc khảo sát của Bloomberg cho rằng, điều đó sắp thay đổi. Theo dự đoán của các chuyên gia phân tích, dữ liệu Chỉ số giá tiêu dùng tháng 4 dự kiến sẽ đạt 3,4%, giảm từ mức 3,5% trong tháng 3.

Đến cuối năm nay, lạm phát dự kiến sẽ giảm xuống còn 2,9%. Trên thực tế, không một nhà kinh tế nào tham gia cuộc khảo sát này dự đoán lãi suất sẽ cao hơn mức hiện tại vào quý cuối cùng của năm 2024. Và chỉ số lạm phát ưa thích của FED, chỉ số Chi tiêu Tiêu dùng Cá nhân (PCE), dự kiến sẽ còn thấp hơn, ở mức 2,5%.

“Mức độ tin tưởng rằng lạm phát sẽ giảm xuống vào cuối năm là khá cao,” Gennadiy Goldberg, chuyên gia chiến lược lãi suất tại TD Securities cho biết. “Câu hỏi đặt ra là liệu nó có giảm đủ nhanh hay đủ sớm để FED cắt giảm lãi suất trong năm nay hay không.”

Triển vọng lạm phát hạ nhiệt giải thích tại sao các nhà đầu tư cũng kỳ vọng lãi suất sẽ giảm chứ không tăng lên trong những tháng tới. Các nhà đầu tư trên thị trường đã giảm mạnh kỳ vọng về việc FED sẽ tiến hành nhiều đợt cắt giảm lãi suất trong năm nay, nhưng họ vẫn nhận thấy khả năng chắc chắn sẽ có một hoặc hai lần giảm lãi suất vào cuối năm nay. Về cơ bản, họ nhận thấy khả năng tăng lãi suất là gần như bằng 0.

Dù vậy, rủi ro lạm phát có thể tăng trở lại vẫn còn hiện hữu. Các vấn đề địa chính trị có thể khiến giá xăng dầu tăng cao, sau đó có thể ảnh hưởng đến các sản phẩm và dịch vụ khác như vé máy bay. Hoặc - điều đáng lo ngại hơn đối với FED - nền kinh tế có thể nóng trở lại, buộc các công ty tăng giá hàng hóa và dịch vụ nhanh hơn.

Kịch bản thứ hai đó dường như là điều mà các quan chức đang chú ý đến, và một số người đã gợi ý rằng họ sẽ sẵn sàng tăng chi phí đi vay nếu mức lãi suất hiện nay không đủ để kiềm chế tăng trưởng và giá cả.

“Nếu chúng tôi cần duy trì lãi suất ở mức hiện tại trong một thời gian dài để kiềm chế nền kinh tế, hoặc thậm chí cần phải tăng lãi suất, vậy thì chúng tôi sẽ làm những gì cần thiết để đưa lạm phát quay trở lại mức thấp,” ông Kashkari nói.

Kết quả cuối cùng là gì? Bản thân các nhà đầu tư, các chuyên gia kinh tế và quan chức FED đều kỳ vọng rằng, động thái tiếp theo của ngân hàng trung ương sẽ là cắt giảm lãi suất. Nhưng đó là vì họ tin tưởng rằng lạm phát sẽ giảm. Nếu triển vọng thực tế trái với những gì FED kỳ vọng, mọi thứ có thể thay đổi.

Đỗ Hiền-Theo nytimes