Hợp đồng tương lai dầu thô là gì? Nên đầu tư dầu WTI hay dầu Brent?

Với đặc tính luôn luôn biến động, hợp đồng giao dịch giá dầu thô đã tạo ra rất nhiều cơ hội dành cho nhà đầu tư. Vậy hợp đồng tương lai dầu thô là gì? Có những loại hợp đồng dầu thô nào và cơ hội nào cho trader trong các đầu tư giao dịch tương lai? Cùng giải đáp tất cả câu hỏi trên ngay trong bài viết dưới đây nhé!

Hợp đồng tương lai dầu thô là gì? 

Hợp đồng tương lai dầu thô là hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn cho mặt hàng dầu thô, được niêm yết trên sàn giao dịch hàng hóa.

Hợp đồng tương lai giao dịch dầu thô là một sản phẩm tài chính thể hiện thỏa thuận giữa bên mua và bên bán sản phẩm dầu thô với mức giá được xác định trước vào ngày hôm nay nhưng lại được giao dịch vào một thời điểm cụ thể khác trong tương lai.

Hợp đồng tương lai dầu thô phản ánh kỳ vòng của các bên:

• Người bán hy vọng giá dầu thô sẽ giảm.
• Người mua hy vọng giá dầu thô sẽ tăng.

Các loại hợp đồng tương lai dầu phổ biến 

Trên thực tế, hợp đồng tương lai dầu thô được phân loại dựa trên nhiều yếu tố:

• Nguồn gốc
• Chất lượng dầu
• Độ lớn hợp đồng
• Kỳ hạn tất toán.

Thị trường dầu mỏ trên thế giới hiện nay có khoảng hơn 160 loại dầu thô, trong đó phổ biến nhất, đóng vai trò tiêu chuẩn trong các giao dịch dầu thô trên thế giới phải kể đến dầu WTI và dầu Brent. 

Chính nhờ vai trò quan trọng đó mà khi nói về hợp đồng tương lai dầu thô cũng có nghĩa là đang nói đến hai loại hợp đồng khác nhau bao gồm: 

• Hợp đồng tương lai dầu thô WTI được niêm yết trên sàn NYMEX.
• Hợp đồng tương lai dầu thô Brent được niêm yết trên sàn ICE EU.

Dựa trên các khía cạnh đã đề cập, hai loại hợp đồng dầu thô WTI và Brent cũng được phân loại thành những sản phẩm giao dịch nhỏ hơn.

Hợp đồng tương lai dầu WTI 

Hợp đồng tương lai dầu thô WTI (West Texas Intermediate) dựa trên giá dầu WTI là một loại dầu thô ngọt, nhẹ và thường được sử dụng để tinh chế xăng.

Dầu WTI thường được lấy từ các giàn khoan của Mỹ, sau đó trải qua quy trình vận chuyển đến Oklahoma bằng đường ống.

Được đánh giá là dầu có chất lượng cao nhất thế giới, dầu WTI có vai trò tiêu chuẩn cho các giao dịch dầu thô khắp trên thế giới.

Có 3 loại hợp đồng tương lai dầu WTI:

• Hợp đồng dầu thô WTI tiêu chuẩn được quy định như sau trên Sở giao dịch hàng hóa NYMEX:

• Hợp đồng dầu thô WTI Mini có cùng chất lượng với hợp đồng dầu thô WTI (mã CLE) nhưng lại có khối lượng nhỏ hơn (chỉ 500 thùng/lot). Cụ thể, hợp đồng dầu thô WTI Mini được Sở giao dịch hàng hóa NYMEX quy định như sau:

• Hợp đồng dầu thô WTI Micro có tiêu chuẩn chất lượng tương tự như hợp đồng WTI tiêu chuẩn và mini nhưng khối lượng giao dịch sẽ nhỏ hơn (chỉ 100 thùng/lot). Chi tiết, dầu thô ngọt nhẹ WTI Micro được giao dịch trên Sở giao dịch hàng hóa NYMEX với quy định như sau:

Hợp đồng tương lai dầu Brent

So với dầu WTI, giá dầu Brent dựa trên giá dầu thô ngọt, nhẹ ở Biển Bắc. 

Dầu Brent sẽ được xử lý ở vùng Tây Bắc Châu Âu nhưng lượng lớn được chuyển sang biển đông của Mỹ và khu vực Địa Trung Hải.

Giá hợp đồng tương lai dầu Brent sẽ liên quan đến dầu thô WTI qua phí chênh lệch Spread. Đây là một trong những loại dầu đóng vai trò quan trọng cho các tiêu chuẩn giao dịch dầu thô khắp thế giới.

So với dầu WTI, hợp đồng tương lai dầu Brent chỉ có 2 loại cơ bản sau:

• Hợp đồng dầu thô Brent tiêu chuẩn: sản phẩm này được quy định như sau trên Sở giao dịch hàng hóa ICE EU:

• Hợp đồng dầu thô Brent Mini: tương tự dầu WTI mini, dầu thô Brent mini có cùng chất lượng với dầu thô Brent tiêu chuẩn (mã QO) nhưng khối lượng hợp đồng chỉ 100 thùng/lot. Đặc tả hợp đồng tương lai giá dầu thô Brent mini được Sở giao dịch hàng hóa ICE EU quy định như sau:

Nên đầu tư giao dịch dầu WTI hay dầu Brent?

So với dầu Brent, dầu WTI có hàm lượng thấp hơn nên thường được trader đánh giá cao hơn trong các phi vụ đầu tư giao dịch.

Tuy nhiên, lợi thế của dầu brent là chi phí vận chuyển thấp hơn do được sản xuất trữ lượng lớn ở các khu vực gần biển trong khi giá vận chuyển của WTI lại khá đắt đỏ vì lý do địa lí.

Thông thường, biến động giá dầu sẽ giảm khi có nguồn cung quá lớn hoặc tăng giá khi nguồn cung thấp trong trường hợp các nước thuộc khối OPEC đồng ý cắt giảm sản lượng.

Do vậy, để hiểu rõ thời điểm nào nên đầu tư loại dầu thô nào, nhà đầu tư cần:

• Trang bị kiến thức chuyên sâu về giao dịch dầu thô.
• Theo dõi và học cách xem tin tức.
• Đọc hiểu được các bài phân tích giá dầu, nắm được tình hình biến động giá của hai loại giàu.
• Hiểu được các yếu tố ảnh hưởng đến giá dầu hợp đồng tương lai: nguồn cung, trữ lượng, phí vận chuyển,...
• Đặc biệt, cần nắm được ảnh hưởng của các căng thẳng về chính trị tại khu vực Trung Đông - nơi tập trung sản xuất, khai thác dầu thô lớn nhất thế giới.

Xem thêm: Hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai

5 yếu tố ảnh hưởng đến giá dầu hợp đồng tương lai

Có 4 yếu tố cơ bản sau sẽ tác động trực tiếp đến sự biến động của giá dầu hợp đồng tương lai.

Yếu tố cung - cầu dầu thô

Đối với nguồn cung, đây là nhân tố tác động mạnh mẽ đến giá giàu. Hầu như các nước xuất khẩu dầu thô hàng đầu thế giới đang là thành viên của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ - OPEC. Vì vậy, hoạt động khai thác, sản xuất của các nước trong khối OPEC sẽ gây biến động lớn đến giá hợp đồng dầu thô.

Cụ thể, biến động giá dầu thô sẽ bị ảnh hưởng bởi vấn đề giãn cách xã hội trên giàn khoan đang làm chậm lại tiến độ hoạt động khoan dầu, ảnh hưởng chậm trễ của nguồn cung sẽ khiến sản lượng và giá dầu thô Brent tụt dốc “không phanh” trong thời gian tới.

Đối với nguồn cầu, trong năm 2021, trung bình giá dầu thô tăng kỷ lục nhưng vẫn là con số thấp đáng kể so với thời điểm trước khi đại dịch bùng phát. 

Tuy vậy, tại nhiều quốc gia phát triển như Hoa Kỳ và các nước Châu Âu, giá giao dịch hợp đồng tương lai dầu thô Brent vẫn diễn ra mạnh mẽ. Đặc biệt trong thời gian gần đây, các nước Châu Á như Trung Quốc và Nhật Bản cũng đang dần có dấu hiệu tăng nhu cầu giao dịch dầu thô.

Chính vì thế, trader cần cân nhắc yếu tố cung - cầu, xem xét hiệu quả kinh tế và mức độ nguồn cung, nhu cầu của thế giới để có sự đầu tư đúng đắn nhất.

Phí lưu thông và dự trữ kho

Dầu thô thường được khai thác tại nhiều nơi trên thế giới vì vậy phí lưu thông và lưu kho dầu sẽ gây ảnh hưởng lớn đến tổng giá trị hợp đồng tương lai sản phẩm dầu thô.

Cụ thể, do vận chuyển bằng đường ống nên giá dầu WTI thường đắt hơn so với dầu Brent.

Các yếu tố xã hội

Một trong số đó là yếu tố bất ổn về chính trị. Ngành công nghiệp dầu thô được ví như một trò chơi chính trị khi có rất nhiều sự kiện xảy ra sẽ tác động xấu đến giá dầu, đặc biệt là tin tức từ khu vực Trung Đông - nơi tập trung nhiều nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới như Iraq, Iran, Ả Rập, Libya và Kuwait.

Ví dụ như vụ đánh bom khủng bố trên các mỏ dầu của Ả Rập Xê Út vào năm 2019 đã gây ra sự bất ổn định một thời gian dài cho các ngành công nghiệp dầu thô.

Ngoài yếu tố bất ổn về chính trị, các yếu tố xã hội khác từ chính đời sống con người cũng gây biến động giá dầu thô thay đổi “chóng mặt”. Chẳng hạn như lần đầu tiên trong lịch sử, giá dầu giảm xuống mức âm 30 USD/thùng vào tháng 3 năm 2020 do tác động của đại dịch Covid, nhu cầu dầu sụt giảm đáng kể.

Nhiên liệu sinh học

Môi trường đang là vấn đề quan tâm hàng đầu của các quốc gia trên thế giới, các nước luôn ưu tiên việc sử dụng nguyên liệu sinh học để bảo vệ môi trường.

Hiện nay, giá của nhiên liệu sinh học như dầu diesel sinh học (dầu thực vật) và ethanol (sản xuất từ ngô hoặc đường) sẽ gây ảnh hưởng lớn đến biến động giá dầu thô.

Với sự thay thế độc đáo cùng ý thức bảo vệ môi trường, nhiều nhà tiêu dùng hiện đã và đang có xu hướng sử dụng nhiên liệu sinh học sạch khi giá dầu thô tăng để tiết kiệm chi phí và tránh gây ô nhiễm cho môi trường.

Một số yếu tố khác

Ngoài 4 yếu tố chủ chốt trên, một số yếu tố biến động khác cũng khiến giá dầu thô thay đổi đột biến. Chẳng hạn như đại dịch Covid - 19, chính sách hạn chế đi lại giữa các nước khiến cho nhiều công ty ngừng hoạt động, đình trệ nền kinh tế, giảm nhu cầu tiêu thụ.

Hay ngoài ra khi sản lượng khai thác lớn hơn nhu cầu tiêu thụ, hàng tồn kho sẽ tăng và hệ quả là giá dầu sẽ giảm mạnh. 

Cơ hội đầu tư giao dịch thị trường dầu thô hiện nay

Là kênh đầu tư được ưa chuộng rộng rãi, hợp đồng tương lai dầu thô đem đến vô vàn cơ hội giao dịch như:

• Dầu thô là một nguồn nguyên liệu vô cùng đắt giá, được ví như vàng đen.
• Vì là mặt hàng thiết yếu phục vụ đời sống con người, chi phối nhiều khía cạnh trong cuộc sống, giao dịch dầu thô không lo bị sụt giảm giá trị ngay cả trong thời kỳ lạm phát cao.
• Nguồn cung ứng dầu thô là hữu hạn, sớm cạn kiệt, khó có thể thay thế, tái tạo.
• Giá dầu thô biến động rất lớn trước bất kỳ căng thẳng chính trị hoặc chính sách nào gây ảnh hưởng đến kinh tế các quốc gia sản xuất dầu thô với trữ lượng lớn.
• Giao dịch hợp đồng tương lai dầu thô là sản phẩm đầu tư có tính thanh khoản cao. Các sở giao dịch cho phép trader thanh lý vị thế của họ bất cứ lúc nào cần thiết T+0. 
• Thời gian giao dịch hợp đồng tương lai sản phẩm dầu thô khá linh hoạt, gần như 24 tiếng mỗi ngày từ thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần.
• Mặc dù năng lượng tái tạo là mục tiêu hướng tới của nhiều quốc gia nhưng trên thực tế, dầu thô và khí đốt trên thị trường năng lượng toàn cầu sẽ tiếp tục thống trị trong thời gian tới.
• Trước ảnh hưởng của chiến tranh, xung đột chính trị hay các sức ép không ngừng từ các yếu tố vĩ mô, giá dầu thô sẽ biến động mạnh trong thời gian tới, dự kiến đạt đỉnh vào năm 2028 ở mức 102 triệu thùng/ngày (sớm hơn 2 năm so với trước kia) - theo thông tin từ công ty Tư vấn năng lượng Rystad Energy.
• Dự kiến sự tăng trưởng từ các nước ngoài OECD như hai cường quốc về dân số thế giới là Ấn Độ và Trung Quốc sẽ đạt ngưỡng 12 triệu thùng/ngày.

Lưu ý khi giao dịch dầu thô

Mặc dù là kênh đầu tư đem đến nhiều cơ hội tiềm năng nhưng hợp đồng tương lai dầu thô cũng chứa đựng không ít rủi ro. Vì vậy, trader cũng cần lưu ý các vấn đề sau khi giao dịch dầu thô:

• Cân nhắc kỹ lưỡng khi chọn sàn giao dịch dầu thô, nếu sàn giao dịch không uy tín sẽ dẫn đến rất nhiều rủi ro cho nhà đầu tư: thanh khoản thấp, không thể rút được tiền, bị thu quá nhiều phí ẩn khác nhau, giá ảo khác giá tại sàn gốc, biến động giá lớn khi có tin tức,..
• Sử dụng linh hoạt các chỉ báo kỹ thuật trong phân tích đầu tư như vẽ biểu đồ giá, phân tích các mẫu giá lịch sử hoặc tìm sự khác biệt giữa mức giá cao nhất và giá thấp nhất trong một khung thời gian cụ thể bằng công cụ Fibonacci.
• Nghiên cứu tâm lý giao dịch, đặc biệt là tâm lý đám đông của các nhà kinh doanh dầu mỏ, hiểu được hành động của họ sẽ giúp bạn xử lý tốt hơn trước những chuyển động của thị trường.
• Cập nhật số liệu cung cầu thông qua việc theo dõi các trang tin tức như Forbes hoặc The Economist.

Là ngôi sao “sáng nhất” trong lịch sử tài chính, biến động giá dầu thô liên tục với kỷ lục giảm tới 37.63 USD/thùng đã khiến dầu thô trở thành hợp đồng giao dịch “béo bở” cho nhiều nhà đầu tư. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp đầy đủ cho bạn những kiến thức căn bản nhất về hợp đồng tương lai dầu thô, phân loại, các yếu tố ảnh hưởng, cơ hội trong giao dịch cũng như lưu ý “bỏ túi” khi trade loại hàng hóa “lợi nhuận khủng” này.

Lan Hương